Een persoon achter een beslagen ruit wendt het hoofd af en sluit de ogen in een poging de lens van de fotograaf te ontwijken. De metroreiziger staat klem tussen de andere forenzen en kan geen kant op wanneer fotograaf Michael Wolf aan de andere zijde van het raam zijn camera op hem richt. Gedurende de jaren 2010 - 2013 keert Wolf telkens terug naar hetzelfde perron in Tokyo. Hij wacht daar als een jager op zijn prooi. Dit resulteert in Tokyo Compression, wellicht zijn beroemdste fotoserie waarin hij de onderwerpen privacy en voyeurisme tot in detail onderzoekt. In de dichtbevolkte wereldsteden waar Michael Wolf werkt, zijn deze thema’s onvermijdelijk. Het Fotomuseum Den Haag toont een groot overzicht van Wolfs werk, vanaf zijn vroegste jaren als documentairefotograaf tot en met zijn recentere series Architecture of Density (2003 - 2014) en Transparent City (2006).
Fotojournalist in Duitsland
Michael Wolf werd in 1954 geboren in München. Hij groeide op in de Verenigde Staten en Canada, maar keerde voor zijn studie terug naar Duitsland waar hij van 1972 tot 1976 les kreeg van Otto Steinert, de legendarische professor van de Folkwang School in Essen. Wolf begon zijn carrière als fotojournalist voor onder meer de gerenommeerde tijdschriften Geo en Stern. In 2003 maakte hij de overstap naar vrij werk. Desondanks blijft zijn fotografie geworteld in de traditie van de sociaal geëngageerde documentairefotografie. Het centrale thema van zijn oeuvre is het leven van mensen in de altijd veranderende metropolen.
Leven in de metropool
Sinds 1994 woont en werkt Michael Wolf in Hong Kong. Deze stad, met meer dan zeven miljoen inwoners, is zijn inspiratiebron geworden. In de serie 100 x 100 (2006) portretteert hij honderd bewoners van een wooncomplex die ieder op een krappe negen vierkante meter wonen. In Architecture of Density (2003 - 2014), een van Wolfs meest beroemde series, worden foto’s van de volgebouwde stad zo aangesneden dat hemel en horizon ontbreken en het beeld bijna abstract wordt. In Transparent City Details (2006) speelt Michael Wolf - net als in Tokyo Compression - met thema´s als privacy en voyeurisme in de grote stad. Wolf inspecteerde elke centimeter van zijn foto’s van architectuur in Chigago op zoek naar merkwaardige menselijke activiteit; hij brengt individuen in beeld die zich op grote hoogte onbespied wanen. Hij blaast details op tot we in grove pixels bijvoorbeeld een zakenman herkennen die op kantoor een golfballetje slaat of iemand die vol vertwijfeling zijn gezicht in zijn handen laat zakken. Zoals Michael Wolf inzoomt op zijn eigen foto’s van Transparent City, zo laat Google Street View ons de stad zien. Geïnspireerd door dit nieuwe fenomeen - dat in 2007 werd geïntroduceerd op internet - begint de fotograaf een gelijknamig project in 2008 wanneer hij een tijdje in Parijs woont. Via Google Street View, dat destijds aanzienlijk minder onderhevig was aan censuur, probeert hij zich de stad eigen te maken. Onderweg in Google Street View ontdekt Michael Wolf een oudere vrouw die op de stoep is gevallen, een vechtpartij, een wildplasser en vele opgestoken middelvingers naar de Google-camera.
The Real Toy Story
De indrukwekkende, wandvullende installatie The Real Toy Story (2004 - 2018) vormt een commentaar op de industriële massaproductie in China. Een enorme hoeveelheid door Wolf verzameld ‘Made in China’-speelgoed (circa 20.000 stuks op 40 vierkante meter) flankeert de foto´s die hij maakte van arbeiders in Chinese speelgoedfabrieken. De verlegen en soms gelaten blikken van de arbeiders vormen een schril contrast met de overweldigende hoeveelheid goedkoop speelgoed.
Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus getiteld Works met teksten van Marc Feustel, Jan-Philipp Sendker en Wim van Sinderen (Peperoni Books, € 50,00).
Fotomuseum Den Haag dankt hoofdsponsor Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn advocaten en notarissen en het Erik Bos Fonds.